การตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของพระราชกำหนด

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงการตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของพระราชกำหนด ผลการศึกษาพบว่า การตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของพระราชกำหนดตามรัฐธรรมนูญไทยฉบับแรกจนถึงฉบับปัจจุบันนั้น สามารถแบ่งได้เป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่หนึ่ง เป็นช่วงที่รัฐธรรมนูญไทยให้อำนาจการตรวจสอบพระราชกำหนดแก่รัฐสภาเท่านั้น ซึ่งเป็นไปตามหลักความมีอำนาจสูงสุดของรัฐสภา (Supremacy of Parliament) ระยะที่สอง เป็นช่วงที่รัฐธรรมนูญไทยให้อำนาจการตรวจสอบพระราชกำหนดแก่รัฐสภาและคณะตุลาการรัฐธรรมนูญ และระยะที่สาม คือในช่วงของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ซึ่งนอจากกำหนดให้พรราชกำหนดถูกตรวจสอบได้โดยรัฐสภาแล้ว ก็ยังกำหนดให้มี “องค์กรตุลาการ” ที่มีชื่อว่า “ศาลรัฐธรรมนูญ” ขึ้นมาทำหน้าที่ในการตรวจสอบพระราชกำหนดอีกด้วย อย่างไรก็ตาม อำนาจของศาลรัฐธรรมนูญในการตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของพระราชกำหนดนั้นก็มีอยู่อย่างจำกัดเฉพาะแต่การตรวจสอบเงื่อนไขการตราพระราชกำหนดตามมาตรา 218 วรรคหนึ่ง ก่อนที่พระราชกำหนดจะได้รับการอนุมัติจากรัฐสภาตามมาตรา 219 และการตรวจสอบเนื้อหาของพระราชกำหนดภายหลังจากพระราชกำหนดนั้นได้รับการอนุมัติจากรัฐสภาแล้วในฐานะบทบัญญัติแห่งกฎหมายตามมาตรา 264 และตามมาตรา 198 ของรัฐธรรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2540 เมื่อพิจารณาถึงบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญทุกฉบับที่กำหนดถึงการตรวจสอบพระราชกำหนดดังกล่าวข้างต้นแล้วพบว่า การตรวจสอบพระราชกำหนดตามรัฐธรรมนูญเหล่านั้นยังไม่มีความสมบูรณ์เพียงพอสำหรับการถ่วงดุลและตรวจสอบการใช้อำนาจในการตราพระราชกำหนดของฝ่ายบริหาร สมควรที่จะมีการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญโดยกำหนดให้ศาลรัฐธรรมนูญเป็นองค์กรที่ทำหน้าที่ในการตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของพระราชกำหนดได้ทั้งในส่วนของเงื่อนไขและเนื้อหาของพระราชกำหนด ทั้งในช่วงเวลาก่อนและหลังการพิจารณาอนุมัติพระราชกำหนดโดยรัฐสภา