Abstract:
สถิติการศึกษาของไทยที่ผ่านมาแสดงให้เห็นว่าการออกจากโรงเรียนกลางคันของนักเรียนโดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับประถมศึกษามีอัตราสูงซึ่งเป็นผลให้การศึกษาของประชากรโดยเฉลี่ยอยู่ในระดับต่ำและยิ่งกว่านั้นจากสำมะโนประชากร พ.ศ. 2503 ยังแสดงให้เห็นชัดถึงจำนวนประชากรอีกไม่น้อยที่ไม่ได้รับการศึกษาเลยผู้วิจัยคาดว่าประชากรบางส่วนได้สูญเสียการศึกษาของตนไปการวิจัยครั้งนี้จึงมีความมุ่งหมายที่จะหาจำนวนความสูญหายของการศึกษาในวัฏจักรการศึกษา 2500 ถึง 2511 ในแบบมหภาคโดยเปรียบเทียบจำนวนนักเรียนที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนของโรงเรียนกับประชากรนักเรียนซึ่งมีการกระจายอย่างปกติได้ขนาดพอดีของระบบการศึกษา ผลของการวิจัยพบว่าในวัฏจักรการศึกษา 2500 ถึง 2511 ประเทศไทยมีความสูญหายของการศึกษาคิดเป็นจำนวนผู้ควรศึกษาสำเร็จระดับมัธยมศึกษาถึง 7.2 ล้านคนหรือร้อยละ 2.11 ของประชากรทั้งประเทศในช่วงเวลาเดียวกันจึงสรุปได้ว่าระบบการศึกษาไทยไม่สามารถอำนวยการศึกษาให้แก่ประชากรได้อย่างเต็มตามความสามารถของแต่ละบุคคลคือในระดับประถมศึกษาตอนต้นมีขนาดใหญ่เกินขนาดพอดีแต่ระดับสูงกว่าประถมศึกษาตอนต้นมีขนาดเล็กกว่าขนาดพอดีมาก
