การศึกษาเปรียบเทียบขวัญของพยาบาลในสถาบันที่มีผู้บริหารงาน อยู่ในวิชาชีพพยาบาลกับผู้บริหารงานอยู่นอกวิชาชีพพยาบาล

Abstract

การทำวิจัยนี้มีความมุ่งหมายเพื่อเปรียบเทียบขวัญของพยาบาลระหว่างสถาบันที่ผู้บริหารงานอยู่ในวิชาชีพพยาบาลกับผู้บริหารงานอยู่นอกวิชาชีพพยาบาล พร้อมทั้งศึกษาปัจจัยต่างๆ ที่มีอิทธิพลต่อระดับขวัญของพยาบาล สมมุติฐานในการวิจัย (1) สภาพขวัญของพยาบาลทั้งหมดในโรงพยาบาลที่มีผู้บริหารงานอยู่ในวิชาชีพพยาบาลและที่มีผู้บริหารงานอยู่นอกวิชาชีพพยาบาลไม่แตกต่างกัน (2) สภาพขวัญของพยาบาลระดับหัวหน้าตึกและผู้ตรวจการทั้งสองสถาบันจะแตกต่างกัน (3) สภาพขวัญของพยาบาลระดับประจำการทั้งสองสถาบันไม่แตกต่างกัน (4) พยาบาลที่ทำงานมากกว่า 10 ปี มีสภาพขวัญไม่แตกต่างกันทั้งสองสถาบัน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เป็นแบบสอบถาม ซึ่งดัดแปลงจากแบบสอบถามของ ณัฐพล ขันธไชย และสร้างมาตรวัดแบบลิเคอร์ท (Likert) นำแบบสอบถามชุดนี้มาหาความตรงและวิเคราะห์หาความเชื่อมั่น ซึ่งได้ค่าความเชื่อมั่น 0.874 แล้วนำแบบสอบถามไปใช้กับประชากรที่เลือกไว้ ซึ่งเป็นพยาบาลระดับต่าง ๆ ในสถาบันที่มีผู้บริหารงานอยู่ในวิชาชีพพยาบาลและในสถาบันที่มีผู้บริหารงานอยู่นอกวิชาชีพพยาบาลจำนวน 200 คน ได้แบบสอบถามที่สมบูรณ์กลับคืนมา 186 ฉบับ นำมาใช้การวิเคราะห์ข้อมูล ซึ่งกระทำโดยหาค่าคะแนนเฉลี่ย ความเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเปรียบเทียบขวัญโดยการหาค่าที (t – test) สรุปผลการวิจัย 1. ผลการเปรียบเทียบระดับขวัญโดยส่วนรวมของพยาบาลทั้งหมดในสถาบันที่มีผู้บริหารอยู่ในวิชาชีพพยาบาลพบว่าสูงกว่าพยาบาลในสถาบันที่มีผู้บริหารอยู่นอกวิชาชีพพยาบาล แต่จัดอยู่ในระดับขวัญปานกลางทั้ง 2 สถาบัน และไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จึงเป็นการยอมรับสมมุติฐานที่วางไว้ 2. เมื่อเปรียบเทียบขวัญของพยาบาลระดับหัวหน้าตึกและผู้ตรวจการทั้ง 2 สถาบันปรากฏว่าปานกลางและไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญของสถิติ ซึ่งค้านกับสมมุติฐานที่วางไว้ 3. ระดับขวัญของพยาบาลประจำการในสถาบันที่มีผู้บริหารอยู่ในวิชาชีพพยาบาลสูงกว่าสถาบันที่ผู้บริหารอยู่นอกวิชาชีพพยาบาล แต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติซึ่งยอมรับสมมุติฐานที่วางไว้ 4. ระดับขวัญของพยาบาลที่ทำงานมากกว่า 10 ปี หรือต่ำกว่า 10 ปี ในสถาบันทั้ง 2 แห่งอยู่ในระดับเดียวกัน และไม่แตกต่างกัน ซึ่งยอมรับสมมุติฐานที่วางไว้ ส่วนองค์ประกอบที่มีอิทธิพลต่อระดับขวัญคือ ความยุติธรรม ความสัมพันธ์ระหว่างผู้บังคับบัญชากับผู้อยู่ใต้บังคับบัญชา ความก้าวหน้า ความมั่นคง ปลอดภัย และความเหมาะสมของปริมาณงานในหน้าที่ ความรับผิดชอบ ในสถาบันที่มีผู้บริหารงานอยู่ในวิชาชีพพยาบาล ทั้งพยาบาลประจำการ หรือพยาบาลหัวหน้าตึก และพยาบาลผู้ตรวจการ หรือพยาบาลที่ทำงานน้อยกว่า 10 ปี ระดับขวัญสูงกว่าสถาบันที่มีผู้บังคับบัญชาอยู่นอกวิชาชีพพยาบาล และเมื่อเปรียบเทียบค่าคะแนนเฉลี่ยขององค์ประกอบเหล่านี้พบว่าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 สำหรับพยาบาลที่ทำงานมากว่า 10 ปี ก็คล้ายคลึงกัน คือ ความสัมพันธ์ระหว่างผู้บังคับบัญชากับผู้อยู่ใต้บังคับบัญชา ความก้าวหน้า และความมั่นคง ในสถาบันผู้บริหารเป็นพยาบาลระดับขวัญสูงกว่าผู้บริหารที่อยู่นอกวิชาชีพพยาบาล และเมื่อเปรียบเทียบค่าคะแนนเฉลี่ยในองค์ประกอบเหล่านี้ พบว่าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนองค์ประกอบด้านอื่น ๆ ปรากฏว่าไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ