ความคิดเห็นเกี่ยวกับสมรรถภาพของอาจารย์นิเทศก์ ในวิทยาลัยครูภาคเหนือ

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะสำรวจความคิดเห็นเกี่ยวกับสมรรถภาพในการนิเทศการฝึกสอนของอาจารย์นิเทศก์ในสถาบันฝึกหัดครูที่อยู่ในกลุ่มวิทยาลัยครูภาคเหนือ โดยมีวัตถุประสงค์เฉพาะในการวิจัย ดังนี้ คือ 1) เพื่อศึกษาสมรรถภาพที่ควรจะเป็นของอาจารย์นิเทศก์ในการนิเทศการฝึกสอน 2) เพื่อศึกษาสมรรถภาพของอาจารย์นิเทศในการนิเทศการฝึกสอนที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน วิธีดำเนินการวิจัย คือ ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ อาจารย์นิเทศการฝึกสอนในกลุ่มวิทยาลัยครูภาคเหนือทั้ง 8 แห่งทุกคน ในปีการศึกษา 2523 จำนวนทั้งสิ้น 224 คน เครื่องมือที่ใช้สำหรับการวิจัยครั้งนี้เป็นแบบตรวจสอบ (Check list) แบบประเมินค่า (Rating Scale) แบบจัดอันดับและแบบปลายเปิด (Open ended) ผู้วิจัยได้หาค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามในส่วนที่เกี่ยวข้องกับสมรรถภาพที่ควรจะเป็นและสมรรถภาพที่เป็นจริงได้ค่าความเชื่อมั่น .98 และ .97 ตามลำดับ จากจำนวนแบบสอบถามที่ส่งไปทั้งสิ้นจำนวน 224 ฉบับ ได้รับแบบสอบถามคืนมาจำนวน 205 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 91.52 การวิเคราะห์ข้อมูลได้ทำโดยการหาค่าร้อยละ (Percent) ค่าคะแนนเฉลี่ย (x ̅) และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ คือ 1) ความรู้ความสามารถทางวิชาการ อาจารย์นิเทศมีความเห็นว่าสมรรถภาพที่จำเป็นมากที่สุด ได้แก่ ความรู้ความเข้าใจในวัตถุประสงค์ของการฝึกหัดครู วิธีการสอน เทคนิคการสอน การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน วัตถุประสงค์ของการจัดการศึกษา ปรัชญาและแนวคิดเกี่ยวกับโครงการฝึกสอน การนิเทศการฝึกสอนและหลักสูตร ทักษะการสอนในระดับการศึกษาที่ทำการนิเทศการฝึกสอน ส่วนความสามารถที่เป็นจริง อาจารย์นิเทศมีความรู้ความสามารถอยู่ในเกณฑ์สูงทุกเรื่องที่กล่าวมา แต่มีความรู้ความสามารถอยู่ในเกณฑ์ต่ำในเรื่อง ความรู้ความเข้าใจในเรื่องนวัตกรรมใหม่ๆ ทางการศึกษา ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับชุมชนที่ไปปฏิบัติงาน ประสบการณ์ในการนิเทศการศึกษาระดับประถมศึกษาและการวิจัย 2) ความสามารถในการปฏิบัติงานนิเทศการฝึกสอน อาจารย์นิเทศเห็นว่า สมรรถภาพที่จำเป็นมากที่สุด ได้แก่ การช่วยเหลือแนะนำวิธีสอน การจัดกิจกรรม ทักษะการสอน การช่วยเหลือนักศึกษาฝึกสอนเป็นรายบุคคล และการตรวจบันทึกการสอน พร้อมทั้งให้คำแนะนำช่วยเหลือ ส่วนในความเป็นจริงอาจารย์นิเทศก์มีความสามารถในการปฏิบัติอยู่ในเกณฑ์สูงทุกเรื่องดังกล่าว แต่มีความรู้ความสามารถอยู่ในเกณฑ์ต่ำในเรื่องการเตรียมนักศึกษาฝึกสอน การช่วยเหลือครู-อาจารย์นิเทศฝ่ายโรงเรียนในเรื่องการนิเทศการฝึกสอน การประยุกต์ความคิดลงมาสู่การทดลองปฏิบัติ การแนะนำการใช้โสตทัศนูปกรณ์ การใช้นวัตกรรมใหม่ๆ ทางการศึกษาในการนิเทศการฝึกสอน การจัดกิจกรรมต่างๆ เพื่อส่งเสริมนักศึกษาฝึกสอน เช่น การจัดป้ายนิเทศ การจัดนิทรรศการ การพานักศึกษาฝึกสอนไปศึกษานอกสถานที่ และการช่วยเหลือนักศึกษาฝึกสอนวิเคราะห์การสอน 3) ความสามารถในการบริหารงานฝึกสอน อาจารย์นิเทศเห็นว่าสมรรถภาพที่จำเป็นมากที่สุด ได้แก่ ความสามารถในการดูแลนักศึกษาฝึกสอนเพื่อให้ประพฤติและปฏิบัติตนได้ถูกต้อง ส่วนในการปฏิบัติจริง อาจารย์นิเทศมีความสามารถในการปฏิบัติอยู่ในเกณฑ์สูงในเรื่องดังกล่าว แต่มีความรู้ความสามารถอยู่ในเกณฑ์ต่ำในเรื่อง การประสานงาน การประชาสัมพันธ์ให้ข่าวสาร การให้ความช่วยเหลือทางโรงเรียน ความเข้าใจในโครงการต่างๆ ของโรงเรียน การจัดประชุมอบรมสัมมนา การสำรวจพิจารณา คัดเลือกขยายและยุบหน่วยฝึกสอน การศึกษารวบรวมสถิติข้อมูลต่างๆ เกี่ยวกับการฝึกสอนนิเทศการสอน การจัดสวัสดิการ บริการแก่นักศึกษาฝึกสอน การจัดทำเอกสาร วารสารเกี่ยวกับการฝึกสอน การนิเทศการฝึกสอน 4) ความสามารถในการใช้มนุษยสัมพันธ์ อาจารย์นิเทศเห็นว่า การมนุษยสัมพันธ์ในการปฏิบัติงานมีความสำคัญและจำเป็นมากที่สุดในการนิเทศการฝึกสอนและอาจารย์นิเทศก์ใช้มนุษยสัมพันธ์ในการปฏิบัติงานอยู่ในระดับสูงมากทุกเรื่อง 5) ขวัญในการทำงาน เป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุดที่จะมีผลต่อสมรรถภาพของอาจารย์นิเทศก์