การวิเคราะห์โครงสร้างและกระบวนการบริหารงานบุคลากรนิสิตนักศึกษาในมหาวิทยาลัย

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อวิเคราะห์โครงสร้างการบริหารงานบุคลากรนิสิตนักศึกษาในมหาวิทยาลัย 2. เพื่อวิเคราะห์กระบวนการบริหารงานบุคลากรนิสิตนักศึกษาในมหาวิทยาลัย วิธีดำเนินการวิจัย ประชากรที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ประชากรจากมหาวิทยาลัย 9 แห่ง คือ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาวิทยาลัยศิลปากร และมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ โดยแบ่งกลุ่มตัวอย่างประชากรออกเป็น 2 ประเภทคือ ผู้ให้การสัมภาษณ์ และผู้ตอบแบบสอบถาม ผู้ให้การสัมภาษณ์ ได้แก่ ผู้บริหารงานกิจการนิสิตนักศึกษา จำนวนมหาวิทยาลัยละ 2 คน รวมเป็นกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 18 คน ผู้ตอบแบบสอบถามได้แก่ บุคลากรที่ทำงานเกี่ยวข้องกับงานบุคลากรนิสิตนักศึกษาจำนวน 89 คน เครื่องมือและวิธีการรวบรวมข้อมูล ในการวิจัยครั้งนี้ได้ใช้เครื่องมือและวิธีการรวบรวมข้อมูล 3 แบบคือ การศึกษาจากเอกสาร การสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูล ในการศึกษาจากเอกสารและการสัมภาษณ์ ได้ใช้วิธีวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ส่วนข้อมูลจากแบบสอบถามใช้วิธีหาค่าร้อยละ (Percent) ค่าเฉลี่ย (Mean) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) สรุปผลการวิจัย ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. มหาวิทยาลัยทุกแห่งได้วางวัตถุประสงค์งานบุคลากรนิสิตนักศึกษาคล้ายคลึงกันคือ จัดบริการและสวัสดิการเพื่อช่วยเหลือแก้ปัญหาให้แก่นิสิตนักศึกษา และเพื่อพัฒนานิสิตนักศึกษาในด้านต่างๆ เมื่อนำมาเปรียบเทียบกับแนวของต่างประเทศ พบว่า วัตถุประสงค์ของงานบุคลากรนิสิตนักศึกษาของมหาวิทยาลัยในประเทศจะเขียนไว้อย่างกว้างๆ ส่วนของต่างประเทศจะเขียนไว้ในลักษณะที่ชัดเจนกว่าวัตถุประสงค์โดยทั่ว ๆไปจะคล้ายคลึงกันบางข้อของไทยมิได้เขียนไว้ แต่ก็มีการดำเนินการ 2. ในด้านขอบข่ายและประเภทของงาน พบว่า มีการจัดคล้ายคลึงกัน แต่เมื่อนำมาเทียบกับแนวสากลพบว่า ภาระหน้าที่ทางด้านการสอน มหาวิทยาลัยในประเทศไทยมีการจัดทำน้อยกว่า 3. ในด้านโครงสร้างการบริหารงาน พบว่า ทุกสถาบันได้จัดให้มีฝ่ายกิจการนิสิตนักศึกษา โดยมีรองอธิการบดีฝ่ายกิจการนิสิตนักศึกษาเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบ มีกองกิจการนิสิตนักศึกษาเป็นหน่วยงานปฏิบัติ จากการวิจัยพบว่า โครงสร้างที่มีอยู่ยังขาดประเภทงานที่จะดำเนินเพื่อช่วยเหลือแก้ปัญหาทางการเรียนของนิสิตนักศึกษา นอกจากนี้โครงสร้างที่มีอยู่ ยังขาดงานเพื่อการพัฒนานิสิตนักศึกษา เมื่อนำมาเปรียบเทียบกับวัตถุประสงค์ของงาน บุคลากรนิสิตนักศึกษาที่ได้ตั้งไว้ พบว่า โครงสร้างการบริหารงานมีความสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ 5 ข้อ ยังไม่สอดคล้องอยู่ 1 ข้อ 4. ในด้านกระบวนการบริหารงานบุคลากรนิสิตนักศึกษา พบว่า กระบวนการบริหารที่เป็นอยู่ในปัจจุบันยังไม่ได้ช่วยให้นิสิตนักศึกษาเกิดการพัฒนาในตนเองมากเท่าที่ควรเพราะการดำเนินงานส่วนใหญ่เป็นการมุ่งในการให้บริการมากกว่า การดำเนินการเพื่อการพัฒนานิสิตนักศึกษายังดำเนินการน้อย และเท่าที่มีอยู่ก็ดำเนินงานอยู่ในระดับไม่ดีนัก นอกจากนั้น การดำเนินการจัดทำระบบข้อมูลเพื่อนำไปใช้ในการวางแผนและการบริหารยังไม่มีการดำเนินการมากนัก การวางแผนที่เป็นอยู่จึงเป็นการวางแผนที่ปราศจากการใช้ข้อมูลและจากการวิจัยยังพบว่า การประเมินผลงานในแต่ละปียังมีการดำเนินการอยู่ในระดับไม่ดีนัก จึงทำให้ฝ่ายกิจการนิสิตนักศึกษายังไม่ได้ช่วยป้อนข้อมูลให้แก่หน่วยงานต่างๆในมหาวิทยาลัยเพื่อนำไปใช้ในการวางแผนผลิตบัณฑิต จึงสรุปได้ว่า กระบวนการบริหารงานบุคลากรนิสิตนักศึกษาในปัจจุบันยังไม่ได้ช่วยให้มหาวิทยาลัยได้บรรลุวัตถุประสงค์มากเท่าที่ควร ข้อเสนอแนะ การวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยเสนอแนะว่า ในด้านโครงสร้างการบริหารงาน ผู้รับผิดชอบในด้านนี้ควรทำการปรับปรุงโครงสร้างการบริหารงาน โดยยึดหลักการกระจายอำนาจ การเติบโตของงานและบุคลากรในอนาคต ตลอดจนการเพิ่มประเภทของงานเพื่อการพัฒนานิสิตนักศึกษาในด้านกระบวนการบริหารงาน ควรให้ความสำคัญกับการวางแผน โดยการใช้ข้อมูลการดำเนินงานที่ผ่านมาเป็นแนวทาง ในด้านการดำเนินงาน ควรมีการจัดทำข้อมูล เพื่อประโยชน์ในการบริหารและการวางแผน การดำเนินงานควรเน้นเพื่อการพัฒนานิสิตนักศึกษาให้มากขึ้น การแก้ไขปัญหาในการขาดแคลนบุคลากร ควรวางแผนในการหาแหล่งงบประมาณเพิ่มเติมและควรมีการวางมาตรการเพื่อแก้ไขปัญหาของนิสิตนักศึกษา ในด้านการประเมินผลงานผู้บริหารควรหันมาให้ความสนใจ และวางนโยบายที่ชัดเจนเพื่อความเข้าใจร่วมกันของบุคลากร