ปรัชญาการศึกษากับประชาธิปไตย : ศึกษาเปรียบเทียบระหว่างโรงเรียนหมู่บ้านเด็กกับโรงเรียนถาวรวิทยา จังหวัดกาญจนบุรี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาถึงตัวแปรที่มีผลต่อกระบวนการเรียนรู้ทางการเมืองแบบประชาธิปไตย โดยศึกษาเปรียบเทียบระหว่างโรงเรียนหมู่บ้านเด็กและโรงเรียนถาวรวิทยาในจังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งเป็นการศึกษาในเชิงผสมผสานระหว่าง การสังเกต การสัมภาษณ์ การวิเคราะห์เอกสาร และการสร้างแบบสอบถาม ส่วนตัวแปรที่นำมาใช้พิจารณาในการศึกษานี้แบ่งตามสมตติฐานได้ คือ 1. ตัวแปรในสมมติฐานหลัก คือปรัชญาการศึกษาและสภาพแวดล้อม 2. ตัวแปรในสมตติฐานหาความสัมพันธ์คือ เพศ อายุ ศาสนา ระดับการศึกษาและพื้นฐานทางครอบครัว ผลการวิจัยพบว่า ในส่วนของสมมติฐานหลักนั้น ทั้งปรัชญาการศึกษาและสภาพแวดล้อมทางการศึกษาจะมีผลต่อการเรียนรู้ทางการเมืองแบบประชาธิปไตยของเด็กแตกต่างกัน คือกรณีของโรงเรียนหมู่บ้านเด็ก ปรัชญาและสภาพแวดล้อมจะมีผลต่อการสร้างวิถีชีวิตแบบประชาธิปไตยในเชิงปฏิบัติ คือ เด็กสามารถเรียนรู้ประชาธิปไตยได้จากการใช้ชีวิตในโรงเรียน ส่วนโรงเรียนถาวรวิทยานั้น ปรัชญาการศึกษาและสภาพแวดล้อมจะมีผลต่อการเรียนรู้ในเชิงทฤษฎี เพราะโรงเรียนจะเน้นการเรียนรู้ในเชิงวิชาการจากการเรียนการสอนมากกว่า ในส่วนของสมมติฐานหาความสัมพันธ์ พบว่ามีตัวแปรเพียงสองตัวคือ อายุ และระดับการศึกษาของนักเรียนโรงเรียนถาวรวิทยาที่มีความสัมพันธ์ทางสถิติกับการเรียนรู้ทางการเมือง คือ เมื่ออายุ และระดับการศึกษาสูงขึ้นก็จะทำให้มีผลต่อการเรียนรู้ทางการเมืองสูงขึ้นตามไปด้วย