ความเชื่อมโยงของกิจกรรมทางเศรษฐกิจอุตสาหกรรมเซรามิกระดับครัวเรือนในจังหวัดลำปาง

Abstract

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาถึงรูปแบบการกระจายตัว และความเชื่อมโยงของกิจกรรมทางเศรษฐกิจต่างๆที่เกี่ยวข้อง ของอุตสาหกรรมเซรามิกระดับครัวเรือนในจังหวัดลำปาง เพื่อเสนอแนวทางในการพัฒนาวงจรอุตสาหกรรม โดยได้ใช้กลุ่มตัวอย่างของโรงงานอุตสาหกรรม เซรามิกระดับครัวเรือน จำนวน 85 กลุ่มตัวอย่าง จากการศึกษารูปแบบการกระจายตัว พบว่ามีการกระจายตัวแบบกระจุกตัว เมื่อแยกพิจารณาเป็นรายอำเภอ พบว่าทั้งอำเภอเมือง เกาะคา และห้างฉัตร มีรูปแบบการกระจายตัวแบบกระจุกตัวเช่นกัน โดยอำเภอเกาะคานั้นโรงงานมีการกระจายตัวแบบกระจุกตัวมากที่สุด ส่วนอำเภอเมือง และอำเภอห้างฉัตร มีรูปแบบการกระจายตัวแบบกระจุกตัวน้อยกว่า และรูปแบบการกระจายตัวในระดับตำบล พบว่ามีรูปแบบการกระจายตัวแบบกระจุกตัวมากที่สุดในตำบลชมพู รองลงมาคือตำบลท่าผา และตำบลปงแสนทอง โดยโรงงานในตำบลปงแสนทองจะมีแนวโน้ม แบบกระจายตัว สรุปได้ว่าโรงงานอุตสาหกรรมเซรามิกระดับครัวเรือนมีการเกาะกลุ่มกันเป็นพื้นที่ต่อเนื่องในพื้นที่ตำบลท่าผา อำเภอเกาะคา ตำบลปงแสนทอง และตำบลชมพู อำเภอเมือง สาเหตุสำคัญที่ก่อให้เกิดรูปแบบการกระจายตัวดังกล่าวเกิดจาก การที่ผู้ประกอบการเคยทำงานในโรงงานเซรามิกมาก่อน และปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทำเลที่ตั้งที่เป็นที่อยู่อาศัยของตนเป็นสำคัญ การศึกษาความเชื่อมโยงกิจกรรมทางเศรษฐกิจ จากการศึกษาพบว่าอุตสาหกรรมเซรามิก ระดับครัวเรือนในจังหวัดลำปาง มีความสัมพันธ์กับวงจรการผลิตทั่วไปของอุตสาหกรรมเซรามิกในจังหวัดลำปาง คือใช้แหล่งวัตถุดิบต่างๆ แหล่งเดียวกันกับโรงงานเซรามิกทั่วไป ซึ่งแหล่งที่มาของวัตถุดิบส่วนมากมาจากภายในจังหวัด ถึงแม้จะมีวัตถุดิบบางประเภทมาจากภายนอกจังหวัด แต่ก็พึ่งพาจากร้านตัวแทนจำหน่ายที่ตั้งอยู่ภายในเขตเมือง ส่วนความเชื่อมโยงด้านการตลาด ประกอบไปด้วยตลาดภายในท้องถิ่น และตลาดภายนอกท้องถิ่น ปัญหาที่เกิดขึ้นกับอุตสาหกรรมเซรามิกระดับครัวเรือนพบว่าส่วนมากมีปัญหาในเรื่องการลอกเลียนแบบสินค้า ปัญหาด้านเทคโนโลยีต่ำ และปัญหาการขาดเงินทุนหมุนเวียน