การเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการขนส่งสินค้าระหว่างจังหวัดเชียงราย กับ เมืองเชียงรุ่ง โดยทางบกและทางน้ำ

Abstract

การขนส่งสินค้าระหว่างจังหวัดเชียงราย กับเมืองเชียงรุ่ง (จิ่นหง) สามารถทำการขนส่งสินค้าได้ทั้งทางบก โดยใช้เส้นทางจากชายแดนไทย-พม่า ที่อำเภอแม่สาย ผ่านเมืองเชียงตุง ประเทศพม่า เข้าสู่ประเทศจีน ที่ด่านต้าหลั่ว จากนั้นเข้าสู่เมืองเชียงรุ่ง ในเขตปกครองสิบสองปันนา มณฑลยูนนาน ในขณะที่การขนส่งสินค้า ทางน้ำจะเดินทางตามแม่น้ำโขงจากท่าเรือเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ผ่านแม่น้ำโขงช่วงที่เป็นชายแดนลาว-พม่า จากนั้นเข้าสู่ประเทศจีนที่เมืองล่า และเดินทางต่อสู่ท่าเรือจิ่นหง ในงานวิจัยนี้ได้แบ่งเรือสินค้าออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ เรือสินค้าขนาดเล็ก, ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ ทำการเปรียบเทียบประสิทธิภาพกับการขนส่งทางบก โดยใช้รถบรรทุกสิบล้อ ในการเปรียบเทียบประสิทธิภาพจะใช้ต้นทุนเฉลี่ยต่อตัน ต่อกิโลเมตร จากการ สัมภาษณ์ผู้ประกอบการและเป็นต้นทุนที่เกิดจากการดำเนินการขนส่งสินค้า 8 ชนิดได้แก่ แอปเปิล, สาลี่, เห็ด หอมตากแห้ง, ข้าวสาร, ลำไยอบแห้ง, มะขามหวาน, นมผง และยางรถยนต์ เป็นดัชนีแสดงถึงประสิทธิภาพในการขนส่งสินค้า จากการศึกษาพบว่า เรือสินค้าขนาดใหญ่จะมีต้นทุนต่อตัน ต่อกิโลเมตรที่ต่ำกว่าพาหนะแบบอื่น เมื่ออยู่ในช่วงเดือนที่ระดับน้ำในแม่น้ำโขงสูง ซึ่งได้แก่ช่วงเดือนมิถุนายน ถึงเดือนพฤศจิกายน อย่างไรก็ตามเมื่อ ระดับน้ำในแม่น้ำโขงลดลง โดยเฉพาะเดือนพฤษภาคม และเดือนธันวาคมซึ่งเป็นช่วงเปลี่ยนฤดู เรือสินค้าขนาดเล็ก จะมีต้นทุนต่อตัน ต่อกิโลเมตรที่ต่ำที่สุด (ยกเว้นกรณีของการขนส่งยางรถยนต์) และเมื่อระดับน้ำในแม่น้ำโขงอยู่ในระดับต่ำ โดยเฉพาะช่วงเดือนมกราคม ถึงเดือนเมษายน ซึ่งเป็นช่วงฤดูแล้ง เรือสินค้าขนาดกลาง และขนาดใหญ่จะไม่สามารถเดินทางในแม่น้ำโขงได้ ทำให้พาหนะที่ให้บริการขนส่งสินค้ามีเพียงรถบรรทุก และเรือสินค้าขนาดเล็ก ซึ่งเรือสินค้าขนาดเล็กจะมีต้นทุนต่อตัน ต่อกิโลเมตรที่ต่ำที่สุด เมื่อพิจารณาถึงรถบรรทุก พบว่าในทุกฤดูกาล จะมีต้นทุนต่อตัน ต่อกิโลเมตรที่สูงที่สุด เมื่อเทียบกับเรือสินค้าทั้ง 3 ประเภท ดังนั้นสรุปได้ว่าเมื่อระดับน้ำในแม่น้ำโขงอยู่ในระดับสูง โดยเฉพาะช่วงเดือนมิถุนายน ถึงเดือนพฤศจิกายน จะเกิดการประหยัดต่อขนาด (Economy of Scale) ในการขนส่งสินค้าระหว่างจังหวัดเชียงราย กับเมืองเชียงรุ่ง ทั้งนี้เมื่อไม่พิจารณาถึงเรือสินค้าขนาดกลาง ซึ่งมีโครงสร้างต้นทุนที่แตกต่างจากเรือสินค้าขนาดอื่น ๆ