กฎหมายเกี่ยวกับลายมือชื่อดิจิตอล

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์แนวความคิดทางด้านกฎหมายเกี่ยวกับลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Signature) โดยมีความมุ่งหมายที่จะหาทิศทางและมาตรการทางกฎหมายที่มีความเหมาะสมสำหรับประเทศไทย โดยคำนึงถึงความสอดคล้องกับมาตรฐานระหว่างประเทศด้วย จากการวิจัยพบว่าลายมือชื่อ คือ เครื่องหมายใด ๆ ที่ผู้กระทำเครื่องหมายมีเจตนาจะใช้เป็นเครื่องมือในการตรวจสอบความถูกต้อง แท้จริงของเอกสาร เพื่อเป็นการส่งเสริมการพาณิชย์ อิเล็กทรอนิกส์ เทคโนโลยีลายมือชื่อดิจิตอล (Digital Signature) จึงได้ถูกคิดค้นขึ้นมาเพื่อนำมาใช้แทนการลงลายมือชื่อในธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งในหลาย ๆ ประเทศ รวมทั้งประเทศไทยประสบปัญหาในการนำตัวบทกฎหมายเกี่ยวกับลายมือชื่อที่มีอยู่เดิมมาปรับใช้กับลายมือชื่อดิจิตอล ในกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้ว รวมไปถึงประเทศในกลุ่มอาเซียน คือ ประเทศสิงคโปร์และประเทศมาเลเซีย ได้มีการบัญญัติกฎหมายเฉพาะขึ้นเพื่อทำการรับรองสถานะทางกฎหมายของลายมือซื่อดิจิตอล โดยกำหนดถึงหน้าที่ ความสัมพันธ์ และความรับผิดของแต่ละฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับการใช้ลายมือชื่อดิจิตอล ผู้เขียนจึงได้ทำการศึกษารูปแบบในการร่างกฎหมาย รวมไปถึงหลักกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการใช้ลายมือชื่อดิจิตอลของต่างประเทศ กฎหมายแม่แบบขององค์การระหว่างประเทศ เพื่อนำผลที่ได้มาเปรียบเทียบกับร่างกฎหมายของไทย ซึ่งทางผู้เขียนพบว่าในบางมาตรามีความไม่ชัดเจนและยังคงขาดไปซึ่งหลักการทางกฎหมายที่สำคัญ ทางผู้เขียนจึงได้ทำการสรุปและจัดทำข้อเสนอแนะดังนี้ 1. คงรูปแบบในการร่างกฎหมายที่รักษาความเป็นกลางทางเทคโนโลยี และมีส่วนเพิ่มเติมข้อสันนิษฐานไว้ เพราะจะไม่เป็นการบิดเบือนสภาพตลาดและยังสามารถประยุกต์ใช้กับเทคโนโลยีลายมอซอดิจิตอลได้ 2. ทำการปรับปรุงแก้ไขร่างกฎหมาย โดยคำนึงถึงหลักกฎหมายที่เกี่ยวข้องและสภาพสังคมของไทย รวมไปถึงเพิ่มเติมหลักการที่สำคัญซึ่งเป็นหัวใจในการร่างกฎหมายตามรูปแบบในข้อ1. ให้ชัดเจนยิ่งขึ้น