การชดใช้ค่าสินไหมทดแทนในกรณีเรือโดนกัน

Abstract

การวิจัยนี้มุ่งที่จะศึกษาถึงกฎเกณฑ์ในทางพาณิชย์นาวีเกี่ยวกับการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนในกรณีเรือโดนกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งแนวทางกฎหมายของประเทศอังกฤษ สหรัฐอเมริกา และกฎเกณฑ์ของ Lisbon Rules 1987 และศึกษาแนวทางของประเทศไทยว่ามีหลักเกณฑ์ในเรื่องนี้โดยเฉพาะหรือไม่ และหากจะนำแนวทางของกฎหมาย อังกฤษ อเมริกา และ Lisbon Rules 1987 มาปรับใช้ในกฎหมายไทยจะมีความเหมาะสมหรือเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหนเพียงใด จากการศึกษาพบว่า กฎหมายพาณิชยนาวีของอังกฤษและอเมริกามีหลักเกณฑ์ในการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนในกรณีเรือโดนกันเป็นพิเศษแตกต่างไปจากการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนในกรณีละเมิดทั่ว ๆไปโดยได้กำหนดวิธีในการชดใช้ค่าเสียหายประเภทต่าง ๆ ไว้อย่างชัดเจน เช่น การประเมินความเสียหายที่เกิดแก่เรือหรือทรัพย์สินบนเรือ และการคำนวณการขาดรายได้หรือขาดประโยชน์ที่เกิดจากกรณีเรือโดนกัน ซึ่งหลักเกณฑ์ส่วนใหญ่ของกฎหมายอังกฤษและอเมริกา และ Lisbon Rules จะสอดคล้องและเป็นไปในแนวเดียวกัน อย่างไรก็ตามมีบางกรณีที่กฎหมายอังกฤษและอเมริกาแตกต่างกันหรือมีบางสถานการณ์ที่ Lisbon Rules ไม่ได้วางแนวทางแก้ปัญหาไว้ สำหรับพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย พุทธศักราช 2456 แม้จะมีบทบัญญัติเกี่ยวกับกับความรับผิดในกรณีเรือโดนกันแต่ไม่มีหลักเกณฑ์ในเรื่องการกำหนดค่าสินไหมทดแทน จึงต้องนำบทบัญญัติว่าด้วยละเมิด มาตรา 438 ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาใช้บังคับ ซึ่งเป็นบทบัญญัติที่ให้ดุลพินิจศาลอย่างกว้างขวาง จึงทำให้การชดใช้ค่าสินไหมทดแทนขาดความชัดเจนแน่นอน รวมทั้งยังอาจไม่ครอบคลุมถึงค่าเสียหายต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นเป็นปกติจากกรณีเรือโดนกัน ดังนั้น เพื่อให้การชดใช้ค่าสินไหมทดแทนในกรณีเรือโดนกันของไทยมีความชัดเจนและเป็นไปโดยเหมาะสม จึงสมควรมีบทบัญญัติพิเศษนอกเหนือไปจากประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ซึ่งจากการศึกษากฎหมายอังกฤษอเมริกา และ Lisbon Rules ก็พบว่ามีหลักเกณฑ์หลายประการที่สามารถนำมาปรับใช้ได้ ประเทศไทยอาจนำ Lisbon Rules มาเป็นหลักในการยกร่างกฎหมายพิเศษดังกล่าว เว้นแต่ในบางสถานการณ์ซึ่งถ้านำ Lisbon Rules มาใช้จะไม่เหมาะสม หรือ Lisbon Rules ไม่ได้วางแนวทางแก้ปัญหาไว้ ก็อาจนำหลักกฎหมายอังกฤษหรืออเมริกามาปรับใช้แทนภายใต้กฎหมายไทย