ผลของการฝึกมนุษยสัมพันธ์ต่อสถานภาพทางสังคมมิติ และการวิเคราะห์ตนเองของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการฝึกมนุษยสัมพันธ์ต่อสถานภาพทางสังคมมิติและการวิเคราะห์ตนเองของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยมีสมมติฐานการวิจัยว่า กลุ่มทดลองจะมีสถานภาพทางสังคมมิติสูงกว่ากลุ่มควบคุมและมีคะแนนการวิเคราะห์ตนเองในแต่ละด้านและรวมทุกด้านสูงกว่ากลุ่มควบคุม กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาวิจัยคือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ของโรงเรียนมัธยมสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร ปีการศึกษา 2531 ที่มีสถานภาพทางสังคมมิติต่ำมีจำนวน 20 คนโดยแบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 10 คน ซึ่งเป็นนักเรียนที่อาสาสมัครเข้าร่วมรับการฝึกมนุษยสัมพันธ์ทุกวันอาทิตย์ 6 ครั้ง ครั้งละ 3 ชั่วโมง รวมระยะเวลาการฝึก 18 ชั่วโมง และกลุ่มควบคุม 10 คน ซึ่งเป็นนักเรียนที่มีคะแนนสังคมมิติเท่ากับกลุ่มทดลองเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ประกอบด้วย 1. แบบวัดสถานภาพทางสังคมมิติตามแนวคิดของ นอร์แมน อี กรอนลุนด์ เพื่อประเมินหาสถานภาพทางสังคมมิติของกลุ่มตัวอย่าง 2. แบบทดสอบการวิเคราะห์ตนเองของ แจ็ค อาร์ กิบบ์ เพื่อประเมินความรู้สึกของกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อกลุ่ม 4 ด้าน คือ ด้านความไว้วางใจ ด้านการเปิดเผยตนเอง ด้านการตระหนักรู้ในตนและด้านการพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบมีกลุ่มควบคุมทดสอบก่อนและหลังการทดลอง และวิเคราะห์ข้อมูลหาความแตกต่างของสถานภาพทางสังคมมิติด้วย The Wilcoxon Signed Ranks Test และ The Mann Whitney Test วิเคราะห์เปรียบเทียบความแตกต่างของคะแนนการวิเคราะห์ตนเองด้วย t-test ตามโปรแกรม SPSS / Pc+ ซึ่งจากผลการศึกษาพบว่า 1. กลุ่มทดลองมีสถานภาพทางสังคมมิติไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ระดับ .05 แต่ถ้าแยกพิจารณาเฉพาะกลุ่มทดลองแล้วพบว่า กลุ่มทดลองมีสถานภาพทางสังคมมิติหลังการฝึกสูงกว่าก่อนการฝึกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ. 05 2. กลุ่มทดลองมีการวิเคราะห์ตนเองรวมทุกด้านสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ ระดับ .05 แต่เมื่อพิจารณาแยกเป็นรายด้านแล้วไม่พบความแตกต่างระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง