การช่วยเหลือกู้ภัยทางทะเล - วิเคราะห์ร่างพระราชบัญญัติการช่วยเหลือกู้ภัยทางทะเล พ.ศ....

Abstract

จากการที่บทบัญญัติในกฎหมายพาณิชยนาวีของไทยหลายฉบับได้กล่าวถึงการช่วยเหลือกู้ภัยทางทะเลไว้ แต่ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายว่าด้วยการช่วยเหลือกู้ภัยทางทะเลขึ้นโดยเฉพาะ ทำให้เกิดความไม่ชัดเจนขึ้นในการนำหลักกฎหมายที่มีอยู่มาใช้บังคับ แต่ในปัจจุบันได้มีการร่างพระราชบัญญัติการช่วยเหลือกู้ภัยทางทะเล พ.ศ... ซึ่งได้ผ่านการพิจารณาจากสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเหมาะสมของการนำร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวมาใช้บังคับเป็นกฎหมาย จากการศึกษาโดยเปรียบเทียบกับอนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยการช่วยเหลือกู้ภัยทางทะเล ค.ศ. 1989 กฎหมายของประเทศอังกฤษ สหรัฐอเมริกา จีน เวียดนาม และไทย พบว่าบทบัญญัติในร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวส่วนใหญ่เป็นไปตามหลักกฎหมายสากลและทำให้เกิดความชัดเจนมากขึ้นในการนำกฎหมายที่มีอยู่มาใช้บังคับ แต่อย่างไรก็ตามบทบัญญัติบางข้อนั้นยังมีความไม่เหมาะสมซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาหรือความเสียเปรียบต่อประเทศไทยหากเข้าเป็นภาคีในอนุสัญญาดังกล่าว ได้แก่ ประเด็นเรื่องบทนิยามและถ้อยคำ ขอบเขตการใช้บังคับ ความไม่ชัดเจนของกฎหมายเกี่ยวกับสัญญาช่วยเหลือกู้ภัย หน้าที่ของผู้เกี่ยวข้องกับการช่วยเหลือกู้ภัย การช่วยเหลือชีวิตมนุษย์ในทะเล ค่าตอบแทนการช่วยเหลือกู้ภัย หลักประกันค่าตอบแทนการช่วยเหลือกู้ภัย ข้อจำกัดสิทธิการได้รับค่าตอบแทนการช่วยเหลือกู้ภัย การดำเนินคดีในศาล และการแทรกแซงของรัฐที่เกี่ยวกับการช่วยเหลือกู้ภัย เพื่อให้สอดคล้องกับหลักกฎหมายสากล และเหมาะสมกับการนำมาใช้ในประเทศไทยซึ่งจะต้องคำนึงถึงสิทธิ หน้าที่ และความรับผิดที่จะเกิดขึ้นแก่เจ้าของเรือและจ้าของสินค้าของไทย ผู้เขียนจึงเสนอแนะบทบัญญัติและแนวทางแก้ไขร่างกฎหายเฉพาะในส่วนที่ยังบกพร่องอยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเด็นเรื่องความไม่ชัดเจนของกฎหมายเกี่ยวกับสัญญาช่วยเหลือกู้ภัยซึ่งจำต้องบัญญัติให้ชัดเจนว่ามีบทบัญญัติบางข้อที่ไม่อาจตกลงยกเว้นเป็นอย่างอื่นได้ ประเด็นเรื่องบทบังคับในกรณีที่มีการกกระทำผิดหน้าที่ของผู้เกี่ยวข้องกับการช่วยเหลือกู้ภัยจะต้องมีการบัญญัติไว้ และประเด็นเรื่องค่าทดแทนพิเศษที่ต้องแก้ไขให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของอนุสัญญา นอกจากนี้ประเทศไทยควรเข้าเป็นภาคีของอนุสัญญาระหว่างประเทศด้วยการช่วยเหลือกู้ภัยทางทะเล ค.ศ. 1989 เพราะเมื่อเกณฑ์ในร่างพระราชบัญญัติการช่วยเหลือกู้ภัยทางทะเลได้รับการแก้ไขจนมีเนื้อหาที่สอดคล้องกับอนุสัญญาดังกล่าว จึงควรที่จะประกาศให้กับนานาชาติทราบว่าประเทศไทยมีกฎหมายว่าด้วยการช่วยเหลือกู้ภัยที่มีเนื้อหาตามหลักกฎหมายสากล อันเป็นการยกระดับกฎหมายพาณิชยนาวีของไทยไปอีกระดับ และจัส่งผลต่อการค้าระหว่างประเทศของประเทศไทยในที่สุด