กระบวนการผลิต การนำเสนอ และการสร้างความหมายเชิงสัญญะในรายการเดอะวอยซ์ไทยแลนด์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการผลิต เนื้อหา และวิธีการนำเสนอ รวมทั้งวิเคราะห์ความหมายและการประกอบสร้างความหมายเชิงสัญญะ และปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อเนื้อหาและวิธีการนำเสนอในรายการเดอะวอยซ์ไทยแลนด์ซึ่งเป็นรายการที่มีลิขสิทธิ์จากต่างประเทศ โดยใช้แนวคิดเรื่องกระบวนการผลิตรายการโทรทัศน์ แนวคิดเรื่องการสื่อความหมายในรายการโทรทัศน์ แนวคิดทฤษฎีสัญวิทยา แนวคิดเรื่องรายการเรียลิตีเกมโชว์ และแบบจำลององค์กรสื่อสารมวลชนท่ามกลางภาวะอัตลักษณ์ท้องถิ่นร่วมสมัย (Glocalization) เป็นกรอบในการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการวิเคราะห์ตัวบท (textual analysis) และการสัมภาษณ์เชิงลึกกับทีมผู้ผลิต ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการผลิตของรายการเดอะวอยซ์ไทยแลนด์ มีการถ่ายทำรายการแบบแบ่งถ่ายเป็นช่วงและการถ่ายทำแบบดำเนินรายการต่อเนื่อง โดยมีการบันทึกเทปเอาไว้ทุกกล้องและไม่มีการกำหนดเรื่องราวโดยสคริปต์แบบสมบูรณ์ แต่มีการควบคุมเรื่องราวและเนื้อหาในขั้นก่อนและหลังการผลิต อีกทั้งมีการควบคุมจากเจ้าของลิขสิทธิ์ในทุกขั้นตอนการผลิต ในส่วนเนื้อหาและวิธีการนำเสนอ พบว่า มีวิธีการนำเสนอใน 2 รูปแบบสำคัญ ได้แก่ รูปแบบการแข่งขันบนเวที และรูปแบบวีทีอาร์ต่างๆ ซึ่งมีการตัดสลับระหว่าง 2 รูปแบบการนำเสนอดังกล่าวตลอดทั้งรายการ ในส่วนความหมายเชิงสัญญะในรายการ พบว่า มีการสร้างความหมายเชิงสัญญะแบ่งได้เป็น 4 กลุ่มความหมาย ได้แก่ 1) ความหมายเกี่ยวกับ “นักร้อง” 2) ความหมายเกี่ยวกับการแข่งขัน 3) ความหมายเกี่ยวกับ “รายการ” และ 4) ความหมายพิเศษอื่นๆ โดยแต่ละความหมายเกิดจากการสร้างความหมายผ่านสัญญะประเภทต่างๆ ได้แก่ สัญญะภาพ สัญญะคำพูด สัญญะเพลง สัญญะจากประวัติและชื่อเสียงของโคชรวมทั้งการแสดงของโคช ประกอบกัน สำหรับปัจจัยภายในองค์กรการผลิตที่มีอิทธิพลต่อเนื้อหาและการนำเสนอในรายการเดอะวอยซ์ไทยแลนด์ ได้แก่ 1) ปัจจัยด้านการควบคุมจากเจ้าของลิขสิทธิ์ 2) ปัจจัยเกี่ยวกับผู้ผลิต ประกอบด้วยผู้ผลิต ฝ่ายผลิต และทีมกำกับดนตรี 3) ปัจจัยเกี่ยวกับผู้ร่วมรายการ ประกอบด้วยโคชและผู้เข้าแข่งขัน และปัจจัยภายนอกองค์กรการผลิต ได้แก่ 1) ปัจจัยผู้รับสาร ประกอบด้วย ปัจจัยผู้รับสารด้านผลตอบรับ (Feedback) และปัจจัยผู้รับสารด้านกลุ่มเป้าหมาย (Target group) 2) ปัจจัยด้านสถานการณ์ทางสังคมและการเมือง 3) ปัจจัยด้านระบบลิขสิทธิ์เพลง 4) ปัจจัยผู้สนับสนุนรายการ