แรงจูงใจที่จะตัดสินใจอย่างถูกต้อง และเส้นทางการยอมรับข่าวสาร

Abstract

งานวิจัยเชิงทดลองนี้ เป็นการทดสอบแบบจำลองการโน้มน้าวใจ ที่เรียกว่า The Elaboration Likelihood Model (ELM) ที่สุธี เผ่าบุญมี ได้พัฒนามาจากแบบจำลอง ELM ที่เสนอโดย Petty และ Cacioppo โดยตามแบบจำลองที่ได้พัฒนามานี้ ให้ความสำคัญกับแรงจูงใจที่จะตัดสินใจอย่างถูกต้อง ซึ่งเป็นปัจจัยที่เป็นตัวกำหนดเส้นทางที่ใช้ในการรับสารโน้มน้าวใจ โดยบุคคลที่มีแรงจูงใจที่จะตัดสินใจอย่างถูกต้องสูง จะตัดสินใจยอมรับสาร โดยอาศัยสิ่งประกอบการพิจารณาที่ตนเองคิดว่าน่าเชื่อถือ และจะช่วยให้ตัดสินใจให้ถูกต้อง สำหรับบุคคลที่มีแรงจูงใจที่จะตัดสินใจอย่างถูกต้อง และมีความสามารถที่จะคิดพิจารณาสาร จะอาศัยการคิดพิจารณาข้อโต้แย้งที่มีอยู่ในสารโน้มน้าวใจนั้น ก่อนที่จะตัดสินใจยอมรับ หรือไม่ยอมรับสาร ซึ่งกระบวนการดังกล่าว Petty และ Cacioppo เรียกว่า การวิเคราะห์ข้อโต้แย้งในสาร (Elaborate) แต่ในกรณีที่บุคคลนั้นมีแรงจูงใจ หากแต่ปราศจากความสามารถที่จะคิดพิจารณา จะพยายามแสวงหาหนทางที่น่าเชื่อถืออื่น ๆ ที่จะช่วยให้ตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง เช่นโดยอาศัยแหล่งบทความ แต่หากไม่มีแหล่งบทความ หรือนัยยะอื่นใด ก็จะหันกลับไปพิจารณาตัวสารแทน แต่ทั้งนี้ วิธีการพิจารณาสารของกลุ่มที่มีความสามารถต่ำ อาจจะแตกต่างกับการพิจารณาสารของกลุ่มที่มีความสามารถสูง ผลการวิจัยที่ได้ ตรงตามที่แบบจำลองกล่าวไว้ ซึ่งผู้วิจัยได้อภิปรายผลการศึกษาที่ได้ โดยสะท้อนถึงแนวคิด และสมมติฐานต่าง ๆ ที่ได้มีการพัฒนามา และได้ทำการนิยามตัวแปรหลักบางตัวแปรใหม่ตามผลการวิจัยที่ได้