ผลกระทบของกฎหมายระหว่างประเทศเกี่ยวกับปัญหามลพิษทางอากาศข้ามพรมแดนระยะไกล : ศึกษากรณีของประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีจุดมุ่งหมายที่จะศึกษาถึงสาระสำคัญของอนุสัญญากรุงเจนีวา ว่าด้วยมลพิษทางอากาศข้ามพรมแดนระยะไกล หลักความผูกพันระหว่างประเทศ ความรับผิดชอบของรัฐ เพื่อที่จะชี้แนวทางที่ประเทศไทยควรดำเนินการทั้งในฐานะที่เป็นผู้ก่อให้เกิดมลพิษและผู้รับมลพิษทางอากาศข้ามพรมแดนระยะไกล การวิจัยพบว่า ในเชิงกฎหมายระหว่างประเทศได้มีกฎหมายจารีตประเพณี อันได้แก่ หลักอำนาจอธิปไตยของรัฐ หลักเพื่อนบ้านที่ดี และหลักความรับผิดชอบของรัฐ เป็นกฎหมายบังคับใช้อยู่แล้ว หากเกิดกรณีมลพิษทางอากาศข้ามพรมแดนระยะไกล ส่วนหลักกฎหมายทั่วไปก็มีหลักห้ามก่อความเสียหายแก่รัฐอื่น ซึ่งทำให้แต่ละรัฐจะต้องมีหน้าที่ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อรัฐอื่น ตามหลักกฎหมายระหว่างประเทศ และหากมีความเสียหายเกิดขึ้นแก่รัฐอื่น รัฐที่ก่อความเสียหายก็ย่อมมีหน้าที่จะต้องชดใช้ความเสียหายตามหลักความรับผิดชอบของรัฐ และยังต้องดำเนินการเพื่อที่จะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น รวมทั้งป้องกินมิให้ปัญหาเกิดขึ้นในอนาคต ส่วนสิทธิของแต่ละรัฐนั้นใช้หลักอำนาจอธิปไตยของรัฐ และหลักห้ามก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐอื่น สำหรับในประเทศยุโรปได้มีการจัดทำอนุสัญญาขึ้นเพื่อให้เกิดความร่วมมือในการป้องกันมลพิษทางอากาศข้ามพรมแดนระยะไกลขึ้นอีกส่วนหนึ่งด้วย ซึ่งช่วยบังคับให้รัฐภาคีมีพันธะจะต้องวางมาตรการป้องกันไม่ให้เกิดมลพิษข้ามพรมแดนก่อนที่มลพิษนั้นจะก่อความเสียหายให้กับประเทศอื่น ข้อเสนอแนะของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ คือ หากประเทศไทยจะเป็นรัฐที่ไม่ก่อให้เกิดความเสียหาย จะต้องให้ความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านในการป้องกันปัญหามลพิษทางอากาศข้ามพรมแดน ระยะไกลในลักษณะของความตกลงร่วมมือระหว่างประเทศ นอกจากนี้ยังสมควรที่จะนำแนวคิดเรื่อง การค้ากับสิ่งแวดล้อมเข้ามาเป็นมาตรการช่วยเสริมให้ประเทศเพื่อนบ้านมีการป้องกันปัญหาด้วยได้